Gepersonaliseerde keuzehulp voor borstkankerzorg
“doorbraak borstkankerzorg op maat”
Een nieuwe geavanceerde keuzehulp kan een doorbraak betekenen in het realiseren van borstkankerzorg op maat. Door de koppeling van een nieuw algoritme aan een keuzehulp krijgen patiënten en hun arts een accurate inschatting van gepersonaliseerde overlevingskansen en andere informatie over de voor en nadelen van een eventuele aanvullende behandeling. Een belangrijk hulpmiddel om samen te beslissen wat de beste behandeling is gelet op de specifieke gezondheidssituatie en persoonlijke wensen van patiënten. Bij de ontwikkeling is extra aandacht besteed aan gezondheidsvaardigheden van patiënten. De inzet van de gepersonaliseerde keuzehulp is onderdeel van de Duurzame Coalitie tussen CZ en het Zuyderland, waarin wordt samengewerkt aan vernieuwing van de zorg in de regio Zuid-Limburg. De eerste patiënten kunnen in november gebruik maken van de gepersonaliseerde keuzehulp. De geleerde lessen worden gebruikt bij de verdere doorontwikkeling van gepersonaliseerde zorg bij andere ziektebeelden en in andere ziekenhuizen.
1 november 2022
In het afgelopen decennium heeft ‘Samen Beslissen’ in steeds meer spreekkamers een plek gevonden. De patiënt wordt steeds meer betrokken bij de keuze voor een behandeling. Toch blijft het soms lastig voor een patiënt met borstkanker om samen met een arts te besluiten welke behandeling het beste is in haar situatie.
Voor patiënten heeft deze gepersonaliseerde keuzehulp dan ook zeker meerwaarde, weet Lisanne de Groot van Borstkankervereniging Nederland (BVN). “Een aanvullende behandeling zoals chemo of anti hormonale therapie na een operatie, is ingrijpend. Het heeft vaak consequenties die grote impact hebben op het leven. Tijdelijk of blijvend. Bijvoorbeeld omdat je door de gevolgen van een behandeling niet meer (goed) je werk of hobby’s kunt uitoefenen. Daarom is het belangrijk dat iemand de tijd én goede informatie heeft om weloverwogen te kunnen besluiten om wel of niet te kiezen voor een behandeling. Aan de ene kant gaat het dan om wat een behandeling kan toevoegen aan de overlevingskans. Maar ook welke bijwerkingen of gevolgen op langere termijn die behandelingen hebben. Hoe persoonlijker deze informatie, hoe beter!”
Traditioneel maken keuzehulpen bij de inschatting van de overlevingskansen gebruik van gemiddelden kansen. Maar de gemiddelde patiënt bestaat niet. Afhankelijk van leeftijd, voorgaande behandelingen, specifieke tumorkenmerken, reageert iedereen anders op een behandeling. De nieuwe gepersonaliseerde keuzehulp combineert gepersonaliseerde overlevingskansen met andere informatie over de voor- en nadelen van de verschillende aanvullende behandelingen. Daarmee biedt het de arts sterkere aangrijpingspunten om het gesprek met de patiënt te voeren.
“Het is ontzettend waardevol om samen met een patiënt een keuze te maken die aansluit bij de dingen die hij in het dagelijks leven belangrijk vindt. De nieuwe keuzehulp biedt houvast in de spreekkamer bij de vraag of het nog zinvol is een aanvullende behandeling te starten op basis van de gepersonaliseerde overlevingskansen, maar ook bij de keuze tussen verschillende aanvullende behandelingen.” Frans Erdkamp, medisch oncoloog in het Zuyderland, noemt als voorbeeld de behandeling van een patiënt die een gepassioneerd pianist is. “De initieel voorgestelde behandeling heeft als bijwerking tintelingen in de vingertoppen. Piano spelen zou hierdoor erg moeilijk worden. Met behulp van het algoritme en de keuzehulp is in overleg met de behandelende arts gekozen voor een andere behandeling zonder deze bijwerking. Voor deze patiënt was dit de beste behandeling.”
Deze nieuwe stap richting meer gepersonaliseerde aanvullende zorg voor borstkankerpatiënten is mogelijk gemaakt door een samenwerkingsverband met voorlopers op het gebied van AI en samen beslissen. Het algoritme dat is ontwikkeld door Pacmed, maakt gebruik van de data over tienduizenden Nederlandse borstkankerpatiënten uit de Nederlandse Kankerregistratie, beheerd door IKNL. De keuzehulp is ontwikkeld door PATIENT+ met input vanuit risicocommunicatie experts (AmsterdamUMC) in samenwerking met Borstkanker vereniging Nederland. Het project wordt gefinancierd met steun van Health Holland en zorgverzekeraar CZ.
