Kwaliteit prostaatkankerbehandeling moet omhoog

11 juli 2019

De huidige minimumnormen voor de behandeling van prostaatkanker zijn in de visie van zorgverzekeraar CZ te voorzichtig. De zorgverzekeraar wil met een forse verhoging de kwaliteit van prostaatkankerbehandelingen aanzienlijk verbeteren. Verdere concentratie van de operaties is volgens CZ noodzakelijk, maar de zorgverzekeraar gaat verder dan enkel de focus op bijvoorbeeld volumenormen als graadmeter voor kwaliteit. Met een nieuwe manier van samenwerken wil CZ, samen met de voorlopers in het veld en ProstaatKankerStichting.nl, de kwaliteit van de Nederlandse prostaatkankerzorg tot de internationale top laten behoren.

Per jaar krijgen meer dan 10.000 mannen in Nederland de diagnose prostaatkanker. Zij krijgen niet allemaal de beste zorg. Er zijn nog steeds grote verschillen tussen ziekenhuizen als het gaat om de kans op complicaties na een behandeling. Impotentie en incontinentie lijkt vaker voor te komen bij patiënten die zijn geholpen in ziekenhuizen die weinig van deze operaties uitvoeren.

Om de kwaliteit van prostaatkankerzorg te verbeteren heeft de Nederlandse Vereniging voor Urologie in 2019 de norm verhoogd van 50 naar tenminste 100 operaties per ziekenhuis. Maar volgens Joep de Groot, voorzitter raad van bestuur van CZ, ontbreekt met dat aantal ambitie. “De huidige norm is te voorzichtig om een echte grote kwaliteitsslag te maken. Er zijn inmiddels voldoende voorbeelden in het buitenland te vinden waaruit blijkt dat als je de lat een stuk hoger legt, de kwaliteit stijgt. CZ heeft daarom gezocht naar een manier om dit samen met het zorgveld te bereiken, waarbij de zorgverzekeraar de koplopers maximaal wil faciliteren.

Het is bijna tien jaar geleden dat CZ de zorgwereld opschudde door geen contract meer te sluiten met ziekenhuizen die te weinig borstkankeroperaties uitvoerden. “Soms gaat het gewoon niet snel genoeg” geeft Joep de Groot aan. “We willen constant het verschil maken om kwaliteit te verbeteren, maar we doen het nu net even anders. Naast hoge volumes en veel ervaring willen we de prostaatkankerzorg verbeteren door experts zelf aan het roer te zetten. Ze krijgen de belangrijkste rol in het bepalen van de kwaliteit en het meten daarvan. De experts gaan daarnaast de zorg die zij leveren, continu op landelijk niveau evalueren en met elkaar vergelijken. Iedere keer worden afspraken gemaakt over verbetering als dat mogelijk is, zodat de kwaliteit steeds weer naar een hoger niveau getild kan worden.” Ook het patiëntperspectief speelt een belangrijke rol, om deze reden is ook de patiëntenorganisatie actief betrokken in de samenwerking.

“Continue verbetering van de zorg over de ziekenhuismuren heen” zo typeert Ernst Kuipers, bestuursvoorzitter van het Erasmus MC en tevens bestuurslid van de Stichting Egidius Zorgconcepten, de nieuwe manier van samenwerken. “Hoge aantallen en daardoor ervaring met de behandeling is belangrijk, zo ontstaan gespecialiseerde teams. Maar wij willen dat deze specialisten continu van elkaar blijven leren. Het bundelen van kennis en ervaring is minstens zo belangrijk als een volumenorm. Door de gespecialiseerde regionale netwerken landelijk met elkaar te verbinden, kunnen de specialisten elkaar beoordelen. Door op deze manier samen te werken, deel je kennis die anders binnen de muren van één ziekenhuis zou blijven. Kwaliteit blijft zo constant verbeteren.”

Stichting Egidius Zorgconcepten is in 2017 op initiatief van CZ opgericht. De stichting heeft tot doel de verbinding te leggen tussen de regionale gespecialiseerde prostaatkankernetwerken zodat zij samen tot steeds verdere verbetering van de prostaatkankerzorg kunnen komen. Het bestuur van de stichting bestaat uit professionals en bestuurders uit de zorg. Ook de voorzitter van ProstaatKankerStichting.nl Kees van den Berg heeft een zetel in het bestuur van de stichting. “Ik ben ontzettend blij met dit initiatief. Regionale verschillen zijn ons al langer een doorn in het oog. Iedere patiënt verdient in alle fasen van zijn behandeling expertzorg. Dankzij de bijzondere samenwerking met CZ en de aangesloten netwerken krijgt straks iedere patiënt met prostaatkanker waar hij recht op heeft, een behandeling door een expert.”