Lef nodig voor radicaal andere aanpak multiproblematiek
Lef en leiderschap. Dat is hard nodig bij een andere, onorthodoxe en gezamenlijke aanpak van ‘multiproblematiek’: gezinnen die kampen met veel verschillende problemen. Er is een groeiende, enthousiaste beweging waarin gemeenten, zorgverzekeraars, woningcorporaties en zorg- en welzijnsorganisaties samenwerken om hiervoor te ‘ontschotten’.
10 december 2018
Gezamenlijke aanpak werkt
Tijdens een praktijkcongres op 7 december 2018, georganiseerd door onder meer CZ, bleek dat deze gezamenlijke aanpak werkt en dat je hierin het meeste bereikt door de maximale ruimte van de regels op te zoeken om maatwerk te kunnen maken over de schotten heen.
Veel mensen die kampen met een veelvoud aan problemen, belanden in een zorgtraject en dat kost geld. Terwijl het onderliggende probleem soms heel eenvoudig op te lossen is. Praktijkvoorbeelden uit Breda en Den Haag bewezen dat schuldenproblematiek in vrijwel alle gevallen een grote rol speelde. Er was zelfs een situatie waarin niet minder dan 48 hulpverleners betrokken waren bij één man. Bij elkaar kostte dat 268.000 euro. Het probleem bleek te herleiden tot een schuld van 6.000 euro. De onorthodoxe aanpak is dan om ‘gewoon’ die schuld voor hem af te lossen, want dat is een veel zuiniger oplossing.
Bureaucratie
Albert Jan Kruiter van het Instituut voor Publieke Waarden (IPW) vindt dat het bestaande systeem in Nederland faalt. ‘We geven kapitalen uit aan problemen die met weinig geld op te lossen zijn. De oorzaak? De protocollen staan iets niet toe, het geld moet ergens vandaan komen waar het niet vandaan mag komen, en ga zo maar door. Je kunt dat oplossen door maatwerk te leveren en mensen echt te helpen.’ Het IPW maakt doorlopend rekensommen waarmee zij aantonen hoeveel de gemeente kan besparen door een uitzondering op de regels te maken. Dat helpt bij maatschappelijke acceptatie van een onorthodoxe aanpak.
Veel enthousiasme
De manier waarop de problemen worden opgelost is niet altijd ‘precies volgens de protocollen’. Toch lijkt het erop dat dit nodig is om echt goede resultaten te bereiken. Het criterium van CZ-bestuursvoorzitter Wim van der Meeren is hierin eenvoudig: ‘Als ik het maar durf uit te leggen op tv.’ Uit verhalen van wethouders en ambtenaren bleek dat er al veel goed gaat, maar ook dat veel medewerkers nog niet goed durven om de randen van de regels op te zoeken voor maatwerk. ‘Dat vraagt dus om lef en leiderschap’, zei Van der Meeren. ‘Medewerkers moeten zich vrij voelen om de benodigde ruimte te nemen en managers moeten daarin het goede voorbeeld geven.’