Nieuwe kankermedicijnen sneller beschikbaar

19 januari 2021

Aan de hand van metingen en observaties worden gegevens verzameld over de effectiviteit en bijwerkingen van de medicatie. Hierdoor is het beter mogelijk om sneller te bekijken of middelen voor opname in het basispakket in aanmerking komen. DRUG Access Protocol is een initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie (NVMO), het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis, Zorginstituut Nederland (ZiNL) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN), de brancheorganisatie van de zorgverzekeraars. Adviserend apotheker bij CZ, Sahar Barjesteh van Waalwijk van Doorn-Khosrovani, is hier namens ZN bij betrokken.

Voordat geneesmiddelen mogen worden voorgeschreven, moet eerst zijn bewezen dat ze effectief en veilig zijn. Voor geneesmiddelen tegen minder vaak voorkomende vormen van kanker zijn er vaak zo weinig patiënten dat het lang duurt voordat voldoende gegevens zijn verzameld om daarover uitspraken te kunnen doen. “De kleine klinische studies waarop de markttoelating van veelbelovende middelen gebaseerd zijn, kunnen niet al onze vragen beantwoorden met betrekking tot de doeltreffendheid van een behandeling”, legt dr. Sahar Barjesteh van Waalwijk van Doorn-Khosrovani uit. Zij is namens de zorgverzekeraars trekker van het DRUG Access Protocol gedoopte programma. “In dit protocol regelen we toegang en betaling, terwijl we aanvullende data over effect en bijwerkingen verzamelen.” “Veel sneller dan via de tot nu toe gebruikelijk procedure komt veelbelovende medicatie hierdoor al beschikbaar voor patiënten, maar wel gecontroleerd”, zegt NVMO-voorzitter en internist-oncoloog in het Radboudumc prof.dr. Haiko Bloemendal. “Wij dokters zien dan in de praktijk of medicatie qua werking en bijwerking de beloftes waarmaakt.” Prof.dr. Emile Voest, internist-oncoloog, onderzoeker en bestuurder, Antoni van Leeuwenhoek vult aan: “Het DRUG Access Protocol gaat internist-oncologen en longartsen enorm helpen bij de toegang tot een nieuwe behandeling en het gestructureerd verzamelen van gegevens over deze behandeling” zegt.

Vooralsnog nemen vijf ziekenhuizen deel aan het protocol: Antoni van Leeuwenhoek, Erasmus MC, Maastricht UMC+, Radboudumc en UMC Groningen. Het eerste medicijn dat toegepast gaat worden bij een groep patiënten is cemiplimab, een middel dat het immuunsysteem activeert en kankercellen doodt. Cemiplimab is door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) goedgekeurd voor de behandeling van patiënten met plaveiselcelcarcinoom van de huid die niet in aanmerking komen voor een operatie of bestraling. In Nederland zat het middel nog niet in het basispakket. Nu zijn er afspraken gemaakt met fabrikant Sanofi en Zorgverzekeraars Nederland om de kosten te delen: de eerste vier maanden van de behandeling komen de kosten voor rekening van de fabrikant, bij gebleken effectiviteit neemt de zorgverzekeraar de financiering over.

Streven is om uiteindelijk alle named patient- en compassionate use programma’s, waarbij het draait om veelbelovende, maar niet in Nederland in het basispakket vergoede medicatie, onder het DRUG Access Protocol te laten vallen. Evenals veelbelovende nieuwe medicatie. Op dit moment is er soms een lange wachttijd voor beschikbaar komen van medicatie voor patiënten met meer zeldzame tumoren waar nog onvoldoende goede studies voor zijn. Door gebrek aan data is het moeilijk te beoordelen wat de middelen voor de patiënt doen en of ze voor opname in het basispakket in aanmerking komen. DRUG Access Protocol zet in op versnelling van dit proces. Op termijn zullen andere oncologische middelen aan het protocol worden toegevoegd. Er zal worden gewerkt aan het opzetten van een infrastructuur in het verlengde van de reeds bekende Drug Rediscovery Protocol (DRUP)-infrastructuur. In de DRUP-studie worden uitbehandelde kankerpatiënten met uitzaaiingen en met een – voor hun kankertype – zeldzaam tumor-DNA, behandeld met bestaande geneesmiddelen die geregistreerd zijn voor andere kankersoorten waarbij zo’n DNA-profiel vaker voorkomt.