Is dementie erfelijk?
Is dementie erfelijk? Over die vraag kunt u zich grote zorgen maken als iemand in uw familie dementie heeft. Welke rol spelen genen bij dementie? Wanneer loopt u risico? Geriater Paul Dautzenberg legt het graag aan u uit.
Oorzaken van dementie
Veel mensen denken dat dementie één ziekte is. Dat is niet zo. Dementie betekent dat de hersenen informatie niet meer goed verwerken. Dat kan komen door verschillende oorzaken. De meest voorkomende oorzaken van dementie zijn de ziekte van Alzheimer, Vasculaire Dementie, Lewy Body en Fronto-Temporale Dementie.
Erfelijkheid & leefstijl
- Ziekte van Alzheimer
Alzheimer is verreweg de meest voorkomende oorzaak van dementie. Het risico op het krijgen van Alzheimer is bij 75-80 jarigen zo’n 10-12%. Dat risico verdubbelt als uw vader, moeder, broer of zus Alzheimer heeft. Het risico neemt weer toe als de diagnose vóór het 65e levensjaar werd gesteld of als er sprake is van een zeldzame genetische afwijking. Met een gezonde leefstijl kunt u het risico verlagen. - Vasculaire Dementie
Vasculaire Dementie is na de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende oorzaak van dementie. Ongeveer 10-15% van alle mensen met dementie heeft Vasculaire Dementie. Er zijn enkele zeldzaam voorkomende genetische afwijkingen bekend die het risico op Vasculaire Dementie sterk verhogen. Maar het zelf krijgen van Vasculaire Dementie hangt meer af van het wel of niet hebben van een gezonde levensstijl. - ‘Lewy Body Ziekte’ (Lewy Body dementie & Parkinson dementie)
Ongeveer 5% van alle mensen met dementie heeft Lewy Body Dementie. Bij Lewy Body zijn enkele genetische afwijkingen bekend die het risico op de ziekte doen toenemen, echter zorgen deze niet bij iedere patiënt voor dezelfde afwijkingen in de hersenen. Leefstijl lijkt een grotere rol te spelen. De kans om zelf Lewy Body Ziekte te krijgen wanneer uw vader, moeder, broer of zus Lewy Body heeft is beperkt, maar u hebt wel een verhoogde kans op een ándere vorm van dementie. - Fronto-Temporale Dementie
Fronto-Temporale Dementie is de meest voorkomende oorzaak van dementie bij mensen jonger dan 60 jaar. Er zijn 3 subtypes: een vorm met voornamelijk gedragsstoornissen en 2 vormen met twee van elkaar verschillende taalstoornissen. Erfelijkheid lijkt een grote rol te spelen: zo’n 20-50% van de patiënten met Fronto-Temporale dementie hebben een vader, moeder, broer of zus met dezelfde aandoening.
Wat is een gezonde leefstijl?
U ziet dat een gezonde leefstijl een belangrijke rol speelt. Roken, alcohol, overgewicht, hoge bloeddruk en verhoogd cholesterol geven allemaal een verhoogd risico op de oorzaken van dementie. Met een gezonde leefstijl lijkt de kans op dementie af te nemen. Daarom is het belangrijk om gezond te leven en u regelmatig in te spannen, fysiek én mentaal.
Meer weten?
Bovenstaand is een samenvatting van het artikel Is Dementie erfelijk? van dr. Paul Dautzenberg.
Lees hier het hele artikel
Met dank aan dr. Paul Dautzenberg, geriater Jeroen Bosch Ziekenhuis.