Arbeidsfysiotherapeut Martijn Huijgen geeft u een verfrissende kijk op de risico’s van fysieke belasting in kennisorganisaties.

Datum: 31 juli 2017 - Leestijd: 7 minuten

Ik ontmoette een accountant. Zijn werkweek was gevuld met veel gesprekken met klanten. Als hij niet in gesprek was dan zat hij ingespannen achter zijn laptop te rekenen. En vrijdags werkte hij de administratie weg. Hij zat continu weggedoken achter zijn computer.

Toen hij voor het eerst bij mij op consult kwam, liep hij al een tijdje rond met spierspanningshoofdpijn. Hij was verschillende keren gemasseerd en had een manipulatie aan zijn nekwervels ondergaan. Maar het probleem was niet opgelost.

Daarom ben ik met hem meegegaan naar zijn werkplek. Ik wilde de oorzaak van zijn klachten ontdekken. Zijn werkhouding bleek verre van ideaal. Ik adviseerde hem daarom een laptopsteun, een toetsenbord en een muis. Twee weken later was hij van de pijn af. Ik heb hem niet eens behandeld. De enige keer dat ik hem heb aangeraakt, was om hem de hand te schudden.

Uit dit voorbeeld blijkt maar weer dat mensen hun klacht niet naar hun zithouding vertalen, of naar te weinig pauzes of een gebrek aan beweging. Ze zeggen eerder dat ze last hebben van slijtage in de rug. Maar iedereen heeft slijtage. Je belastbaarheid is daardoor minder, maar je krijgt er niet automatisch klachten door. Dat is afhankelijk van de mate van belasting.

Pas als je je rug verkeerd belast, komen de problemen. Ik heb meegemaakt dat iemand al driekwart jaar op een stoel zat die stond ingesteld op zijn voorganger. Hij had enorme pijn in zijn rug. Geen wonder, want de man die hij kwam vervangen was 20 centimeter korter. Hij zat constant verkeerd.

Alle pijntjes aan het bewegingsapparaat, de spieren en gewrichten, hebben een oorzaak. Je kunt de symptomen bestrijden, maar daarmee los je het probleem niet op. En de werkgever wil maar één ding: zijn verzuimende medewerker moet zo snel mogelijk aan het werk. Ik vind dat behandelaars veel praktischer en bedrijfsmatiger moeten leren denken. Hoe los je het probleem zo efficiënt en definitief mogelijk op? Dat die je alleen door op zoek te gaan naar de oorzaak en die aan te pakken.

Werkgevers kijken in de basis zelden of nooit naar de fysieke staat van mensen. Eigenlijk alleen als er klachten zijn en dan is het te laat. Personeel moet langer mee. Hoe houd je mensen op termijn productief? Hoe vermijd je dramatische verzuimtrajecten? De antwoorden op die vragen bepalen de toekomst van een bedrijf. Niet over 30 jaar, maar nu, de komende 5 tot 10 jaar. Je zult mensen bewust moeten maken van hun eigen belastbaarheid. Ze moeten weten hoe ze hun functie kunnen vervullen en wat ze kunnen doen om geen klachten te krijgen.

Stap morgen de afdeling op en vraag iedereen naar zijn stoel te kijken. Voor medewerkers is dat een moment van verfrissing. Mensen in kennisorganisaties moeten worden geprikkeld. Ze moeten hun stoel leren kennen. Ze moeten weten wat de regels zijn als je 4 uur per dag achter je beeldscherm zit. Zij hebben die basiskennis nodig en HR zal die voortdurend moeten opfrissen.

Steeds meer werkgevers beseffen dat wanneer zij in hun medewerkers investeren, hun medewerkers ook in het bedrijf gaan investeren. Mensen gaan meer verzuimen als hun conditie minder wordt. En dat wordt alleen maar meer door het plaats- en tijdonafhankelijk werken. Laat iedereen dus zijn eigen koffie halen en zorg voor interactie tussen medewerkers tijdens het werk. Zo komen mensen vaker voor een kort moment van hun stoel. Deze variatie kan een grote bijdrage leveren aan het voorkomen van lichamelijke klachten.

Een groot bedrijfskledingbedrijf uit het zuiden van Nederland maakt alle problemen bespreekbaar. De teamleiders vertolken een sociale rol en maken geregeld een praatje met hun medewerkers. Als ze een probleem signaleren, proberen ze de oorzaak gezamenlijk weg te nemen, ook al ligt die in de privésfeer.

De directeur kent alle medewerkers. Hij loopt dagelijks door het bedrijf, omdat hij wil weten wat er op de werkvloer gebeurt en wat hij kan verbeteren. Niemand weet dat beter dan de medewerkers zelf. Dat is de belangrijkste quick win voor iedere werkgever. Als processen of werkplekken moeten worden aangepast, betrek daar dan niet alleen ergonomen en therapeuten bij, maar vooral de mensen zelf. Zij hebben vaak de oplossing.

Fysieke belasting is een sluipmoordenaar. Om te voorkomen dat medewerkers uitvallen, zul je ze moeten leren hoe ze met belasting en belastbaarheid omgaan. Wie de oorzaak kent, heeft de oplossing binnen handbereik. De behandelingen die de accountant met rugklachten onderging, waren nauwelijks zinvol. De massages verlichtten voor even de pijn, maar de manipulatie aan de nekwervels leidde tot niets.

Een fysieke klacht is lang niet altijd gebaat bij een fysieke interventie. Soms is het schudden van handen de enige noodzakelijke aanraking, om een probleem op te lossen. Door het gesprek met elkaar aan te gaan en met elkaar de oorzaak te onderkennen, kun je veel klachten voorkomen.

Wilt u inzicht krijgen in de problematiek en hoe u zich hier op kunt voorbereiden?