Gehoorschade is niet te genezen, wél te voorkomen

Wie een stalen buis op zijn voeten laat vallen, draagt de keer erna veiligheidsschoenen. Wie op een bouwplaats een steen op zijn hoofd krijgt, draagt voortaan een veiligheidshelm. Maar wie vijf uur lang bloot staat aan het geluid van een boormachine, draagt de volgende keer geen oordoppen.

Hoe kan dat?
“Als je langdurig wordt blootgesteld aan lawaai, is de kans groot dat je schade oploopt aan je gehoor, maar je gaat er niet direct slechter van horen”, zegt audioloog Karolien Mulders. “Je voelt daardoor niet de noodzaak om maatregelen te nemen.”

Het duurt lang voordat iemand écht klachten ontwikkelt. Ouder worden speelt daarbij ook een rol. De kwaliteit van gehoor neemt af, naarmate de jaren vorderen. Iemand die tussentijds wél klachten ontwikkelt, is geneigd ze te ontkennen, heeft Karolien gemerkt. “Mensen kunnen hun gebreken goed camoufleren. Iedereen wil fit en gezond zijn. Gehoorproblemen staan voor de meeste mensen gelijk aan ouder worden en niemand wil ouder worden.”

Door het probleem te negeren, lopen niet alleen werknemers, maar ook werkgevers risico’s. “Gehoorschade is niet te genezen. Er bestaat geen medicatie of operatie die een curatieve oplossing biedt”, zegt Karolien. “Maar je kunt wel voorkomen dat de schade verergert. Wanneer een werkgever in staat is om een medewerker te laten zien dat hij kampt met gehoorproblemen en hij het gedrag van de medewerker kan beïnvloeden, zodat goede communicatie mogelijk blijft, heb je een belangrijk deel van de oplossing in handen.”

HearingCoach heeft een multidisciplinair programma ontwikkeld dat luistert naar de naam Healthy Hearing Program. Het programma bestaat uit vier G’s, waarmee werkgevers kunnen voorkomen dat gehoorproblemen op het werk verergeren.

1. Geluid in kaart brengen
   Met behulp van vragenlijsten en metingen wordt berekend aan welke dagdosis geluid medewerkers blootstaan.
2. Gehoortesten
   De gehoortesten van HearingCoach zijn gebaseerd op oto akoestische emissies (OAE). Door terugkaatsing van het geluid wordt de omvang van de schade aan de buitenste haarcellen gemeten.
3. Gehoorbescherming
   Beschermende middelen moeten te hard geluid dempen, maar communicatie niet frustreren.
4. Gedrag
   Door metingen en individuele coaching krijgen medewerkers het inzicht dat ze hun gehoor beter moeten beschermen. Op het werk en in de privésfeer.

Bij organisaties waar veel schadelijk lawaai wordt geproduceerd zijn veiligheidsmaatregelen (arbo)wettelijk verplicht. HearingCoach komt vooral bij deze bedrijven over de vloer om de leiding en de medewerkers preventief te coachen. Maar manager sales Marcel Smis ziet dat ook andere organisaties, waar lawaai geen rol speelt, zich meer en meer om het gehoor van medewerkers bekommeren. “Een grote bank in België heeft bijvoorbeeld een jaarlijkse gehoormeting geïntroduceerd om schade door activiteiten in de privésfeer in de gaten te houden.”

Maar de meeste bedrijven missen nog inzicht en weten zich geen raad met gehoorproblemen. “Ze investeren vaak in losse maatregelen. Er worden testen afgenomen, er worden middelen ingezet, maar er is geen samenhang, waardoor veel informatie verloren gaat”, zegt Karolien. “Ik zou adviseren om één persoon verantwoordelijk te stellen. Door focus en sturing behaal je met minder middelen meer resultaat. Dat is wat we met HearingCoach beogen.”

• Minder horen / minder verstaan
  Het niet goed kunnen volgen van een gesprek in een geluidrijke omgeving is vaak de eerste vorm van slechthorendheid door lawaai.
• Tinnitus / oorsuizen
  Tinnitus is oorsuizen. De piep kan tijdelijk zijn, maar ook blijven.
• Stress
  Bij stress gaat het vaak om het probleem achter het probleem. Gehoorschade kan de oorzaak te zijn.

Bekijk de infographic: De gevolgen van slechthorendheid.

Het geroezemoes in grote ruimten kan bijzonder irritant zijn, met name voor mensen die al gehoorschade hebben opgebouwd. “Daar is iets aan te doen”, aldus Karolien. “Voor ruimten waar geluid niet schadelijk is, maar wel hinderlijk, bestaan visuele geluidsindicatoren. Die kun je op verschillende plekken ophangen. Als het geluid veilig is kleuren ze groen. Als het geluid storend of te luid is, worden ze oranje of rood. Zo kunnen medewerkers zien of ze stiller moeten zijn of naar een ruimte buiten de kantoortuin moeten gaan om met elkaar te praten of om er juist in stilte te kunnen werken. Verbetert het gedrag op de afdeling niet, dan kan er gekeken worden naar andere oplossingen, zoals gehoorbescherming voor mensen die er veel hinder van ondervinden.”

Terwijl ze het zegt borrelt spontaan een onorthodoxe oplossing omhoog. “Bedrijven organiseren vaak gezondheidsmarkten. Een gehoorzorgtraject zou daar perfect aan bod kunnen komen, met tips en adviezen hoe medewerkers het beste met geluid kunnen omgaan. Niet alleen op het werk, maar juist ook privé.” Ten aanzien van gehoorproblemen hebben werkgevers en werknemers een gedeelde verantwoordelijkheid, vinden de experts van HearingCoach. Maar hoe ver reikt de invloed van werkgevers? “Ze moeten ervoor zorgen dat mensen zich goed voelen op het werk, maar veel verder gaat hun verantwoordelijkheid niet”, meent Karolien. Wat haar betreft zou de overheid uit maatschappelijk oogpunt meer boodschappen over gehoorproblemen kunnen uitsturen. “Gehoorschade staat in de top 3 van geregistreerde beroepsziekten. De verzuimkosten rond tinnitus alleen al bedragen 4,8 miljard euro. Het probleem verdient dus écht meer aandacht. Het gedrag van nu bepaalt de gehoorschade van de toekomst.”

Heeft u interesse om een interventie in te zetten voor uw medewerkers? De CZ Interventie Expert organiseert dat graag voor u.