Zoeken naar balans: werk en privé in 2024

Annemie stortte zich in 2003 op het thema ‘werkende moeders’. Ze vroeg zich af hoe moeders altijd alle ballen in de lucht moeten houden en goed werk leveren op kantoor. Ze ontdekte waarom dit nu net zo ingewikkeld is. Daarom richtte ze de adviesorganisaties Career & Kids en later Career & Live op. Met 2 kantoorloze bedrijven die remote functioneren én veel inspirerende denkbeelden, is Annemie Webers dé persoon voor het thema werk-privébalans.

Voor Annemie is balans de mate waarin een individu evenveel betrokken en tevreden is met zijn of haar werk- en thuisrol. “Een week heeft 168 uur. Hoe verdeel je die uren over werk en privé? Hoe zit het met je betrokkenheid? Hoe tevreden ben je en wat is je energiebalans? Zowel werk als privé moet een mens energie geven.”

Op de weg naar een goed evenwicht liggen veel uitdagingen op de loer. Werkdruk, werkstress, mantelzorg, (jong) ouderschap, carrière maken, groepsdruk, financiële stress of digitalisering. Mensen staan vandaag de dag bijna altijd ‘aan’. “Het streven naar balans kan flink wat stress veroorzaken. Net als je denkt ‘ik ben in evenwicht’ wordt je hond ziek of gebeurt er iets anders. Er is altijd wel íets”, benadrukt Annemie. “En dat ‘iets’ neem je altijd mee. Of het nu van werk naar privé is, of van privé naar werk. Het bereiken van balans is hierdoor vaker een sprookje dan echt realiteit. Ik denk dat je meer in balans bent als je een wankel evenwicht als het hoogst haalbare accepteert.”

De andere kant van balans is disbalans. Disbalans ontstaat als mensen niet de tijd nemen om fysiek en mentaal te herstellen. Wanneer deze disbalans écht doorzet, is niet helemaal duidelijk. “Hadden we maar een sensor die dat aangaf. De meeste mensen voelen het ergens wel aankomen, maar luisteren niet naar de signalen. Ze gaan over hun grens en dan is het te laat”, zegt Annemie. Ze zou willen dat Nederlanders langzamer zouden leven. “Er zijn verschillende vormen van rust die iedereen nodig heeft om te herstellen. Van mentale rust en sociale rust tot zintuigelijke rust en spirituele rust. Helaas rusten veel mensen helemaal nooit meer. Altijd maar ‘aan’ moeten staan en zelfs geen tijd nemen om even op je gemak naar de wc te gaan. Werkgevers moeten hier echt aandacht voor hebben.”

Zo’n 20 tot 25 jaar geleden wilden medewerkers niet dat hun werkgever zich met privézaken zou bemoeien. Maar in 2024 vragen veel medewerkers hierom. En dus moeten werkgevers actie ondernemen. “Werk en privé zijn nauw met elkaar verbonden. Om medewerkers duurzaam inzetbaar te houden, moet er aandacht komen voor dit onderwerp. Doe je dat niet? Dan lopen mensen weg en wordt het straks lastig om aan goed, gemotiveerd personeel te komen”, voorspelt Annemie. Ze adviseert bedrijven zo snel mogelijk met werk-privébalans aan de slag te gaan.

“Het is belangrijk te achterhalen wat een medewerker wil of niet wil. Zo heb je worklife integrators. Dit zijn medewerkers die privé en werk mixen en graag tijd- en plaatsonafhankelijk werken. Zij gaan overdag sporten, werken ’s avonds en voelen geen enkele schuld. Daar tegenover staan de separators. Zij krijgen stress van deze combinatie en willen werk en privé gescheiden houden. Wanneer zij ’s avonds een mail van hun leidinggevende krijgen, voelen ze zich ongemakkelijk. Werk stopt niet meer en dat doet iets met je energie, betrokkenheid en tijdbalans”, zegt Annemie.

Ga het gesprek aan

Afspraken zorgen ervoor dat iedereen kan bloeien. “Leidinggevenden hebben hierin een voorbeeldfunctie. Als zij grenzen bewaken en bijvoorbeeld geen mailtjes vlak voor het weekend of in de avonduren versturen, zie je het resultaat in de hele organisatie. Merk je dat een medewerker niet lekker in zijn vel zit? Vraag dan hoe het gaat. Welke ballen moeten er in de lucht worden gehouden? Ga samen na welke ballen van glas of van rubber zijn. Glazen ballen vallen stuk, die van rubber kunnen tegen een stootje. Zo kan een leidinggevende medewerkers helpen om prioriteiten te stellen en de weg terug te vinden naar balans.”

In 20 jaar tijd is er veel veranderd. Werk was er altijd al, maar privé heeft aan impact gewonnen. Reizen, sporten, er goed uit willen zien én constant die telefoon met socials en verwachtingen. Annemie geeft aan dat we ons verplicht voelen constant bereikbaar te zijn. Hierdoor ontstaat er een onzichtbare privédruk om aan alle zelf gestelde eisen te voldoen. “De status die werk vroeger had, laten we nu zien met ons privéleven”, vindt Annemie.

Hoe biedt u uw medewerkers hulp?

Voor werkgevers is een goede balans belangrijk om rekening mee te houden. En op deze krappe arbeidsmarkt is een mensgericht arbeidsbeleid, het welzijn van medewerkers én werkplezier ontzettend belangrijk om mensen aan te trekken of behouden. Annemie wil werkgevers daarom inspireren met tips om werk-privébalans onderdeel te maken van de bedrijfscultuur. Denk bijvoorbeeld aan:

• Smartphone-vrij bedrijfsrestaurant
  Zorg voor plekken in het bedrijfsrestaurant waar smartphones niet zijn toegestaan. Dit moedigt medewerkers aan écht te pauzeren.
• Minder meetings op één dag
  Minder en kortere vergaderingen zijn veel effectiever. Inspireer uw medewerkers om een meeting-vrije dag in voeren.
• Drie pauzes tijdens werk nemen
  Maak tijd voor een rust moment. Neem koffie of thee. Ga ontspannen lunchen. En zet de smartphone even uit.
• Werkuitdagingen bedenken
  Bedenk een winactie om de werk-privébalans te bewaren. Denk aan “geen e-mails sturen na 5 uur” of “in gesprek met een onbekende collega”. De winnaar krijgt een leuke prijs.
• De 3 geboden introduceren
  Eet niet achter de laptop. Wees tijdens vakanties onbereikbaar. Bekijk op zondagavond niet je mail.

Een bedrijfscultuur die rekening houdt met de werk-privébalans vereist voortdurende aandacht. “Blijf het gesprek voeren en voeg soms wat humor toe”, zegt Annemie. “Maak het licht. Dat komt de sfeer ten goede. Uiteindelijk willen we toch allemaal fluitend naar ons werk en zingend naar huis? Laten we daar dan snel werk van maken.”